၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္ - ကိုလိုနီေခတ္ဦးေတာ္လွန္ေရးသမိုင္း၀င္ အာဇာနည္

၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္

မ်ိဳးရိုးဇာတိ

၀န္းသိုေစာ္ဘြားၾကီး ဦးေအာင္ျမတ္သည္ ပုဂံမင္းလက္ထက္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားဦးထင္၏ ျမစ္မ်ားျဖစ္ေသာ ဦးမုန္း၊ ဦးေရႊသား၊ ဦးခါ၊ သံုးဦးတို႔အနက္ ဦးေရႊသား၏ သားျဖစ္သည္။ ဦးေရႊသားမွာ မင္းတုန္းမင္းတရား ၾကီး၏ ကၽြန္ယံုျဖစ္ရာ မင္းတုန္းမင္း နန္းတက္ေသာအခါ မင္းလွ သနမႏၱန္ေအာင္ ဘြဲ႔ေပးျပီး ၀န္းသို ျမိဳ႔ သူၾကီး ခန္႔သည္၊ ေနာက္ ပန္းတိမ္မင္းသား၏ ပုန္ကန္ မွူကို ဦးေရႊသား ႏွိမ္ႏွင္းေအာင္ျမင္ျပန္သျဖင့္ မင္းတုန္းမင္း တရားၾကီးက ’”မဟာ၀ံသရာဇာ သိုဟန္ဘြား’’ ဘြားေပး ဟူေသာ ဘြဲ႕ကိုခ်ီးျမင့္ျပီး ၀န္းသိုေစာ္ဘြားၾကီးအရာ ခန္႔သည္။

၀န္းသိုေစာ္ဘြား ဦးေရႊသားတြင္ ဇနီး (၃) ဆက္ ၊သား သမီး (၁၁) ေယာက္ရွိရာ သု၀ဏၰကာယေဒ၀ီ ေဒၚေဒြးျဖဴႏွင့္ ဖြားျမင္ေ သာ သားသမီးမ်ားအနက္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားဦးေအာင္ျမတ္မွာ အၾကီးဆံုးသား ျဖစ္သည္။

ဦးေရႊသား(ပထမဇနီး) တို႔မွ

၁။ မဆံု ( မိုင္းခိုင္းျမိဳ႕သူၾကီး ကေတာ္)

ဦးေရႊသား-ေဒၚေထြးျဖဴတို႔မွ

၂။ ေမာင္ေအာင္ျမတ္ ( ၀န္းသိုေစာ္ဘြား)

၃။ မသူဇာ ( ေတာင္သြတ္ေစာ္ဘြားကေတာ္)

၄။ ေမာင္ေရႊသိုက္

၅။ မယ္မူ

၆။မယ္ဖန္

၇။ ခြန္က်ယ္

၈။ ခြန္ဆိုင္

ဦးေရႊသား-ေဒၚ၀ဲတို႔မွ

၉။ ဦးဘိုးအို

၁၀။ မယ္ယံု

၁၁။ေမာင္သက္ရွည္ တို႔ျဖစ္သည္

၀န္းသိုေစာ္ဘြား ဦးေအာင္ျမတ္

၀န္းသိုအာဇာနည္ ဦးေအာင္ျမတ္ကို ၁၂၂၃ ခု၊ တပို႔တြဲလဆန္း (၁၁)ရက္ ၊ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ အဖ ဦးေရႊသား ၊ အမိ ေဒၚေဒြးျဖဴ တို႔မွ ေမြးဖြားခဲ့သည္ ။ ငယ္စဥ္က ၀န္းသိုဆရာေတာ္ ဦးဂုဏထံတြင္ ပညာသင္ၾကား သာမေဏ၀တ္သည္။ သီေပါမင္းနန္းတက္ေသာအခါ ဖခင္ ဦးေရႊသားက ကင္း၀န္ မင္းၾကီး ဦးေကာင္းထံတြင္ အပ္ႏွံျပီး ကြမ္းေရေတာ္ကိုင္ အလုပ္မွစတင္ကာ စာေပ က်မ္းဂန္ႏွင့္တကြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၊ တရားဥပေဒ၊ ဆင္စီးျမင္းစီး၊ ဓားခုတ္ ၊လွံထိုး အမ်ိဳးမ်ိဳးကို သင္ၾကားေစသည္။ ဦးေအာင္ျမတ္သည္ ျမင္းစီး ကစားရေသာ ဂူလီသဘင္ေခၚ ပိုလိုရိုက္ကစားျခင္းကို အႏွစ္သက္ဆံုးျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

၁၂၄၅ ခုႏွစ္တြင္ မိုးေကာင္းဘက္၌ ဗိုလ္၀ ေခါင္းေဆာင္ေသာ သူပုန္ သံုးေထာင္ေက်ာ္ ေလးေထာင္နီး ပါးမွ်ကို ဦးေအာင္ျမတ္ႏွိမ္ႏွင္းတိုက္ခိုက္သျဖင့္ ရွိရင္းအမည္ျဖစ္ေသာ “ မဟာ၀ံသ သီရိဇယသိုဟံုဘြား ‘’ ဘြဲ႔နာမည္မွ ေမာရိယမဟာ၀ံသ “ သီရိသုဓမၼရာဇာ” ဘြဲ႕ကို တိုးတက္ခ်ီးျမင့္ျခင္း ခံခဲ့ရျပန္သည္။ ထို႔ျပင္ လည္း ဘုရင္မင္းျမတ္က ေဆာင္ဘံြားမ်ား၏ အေဆာင္အေရာင္ကို အပ္ႏွင္းသည့္ျပင္ ေဟာ္နန္း၌ ေရႊခ်နိုင္ ၏။ ေရႊျပသာဒ္ တင္ႏိုင္၏။ ေဟာ္နန္းကို အုပ္ရိုးကာႏိုင္၏။သစ္ေတာျမိဳ႕ရိုး ေဆာက္လုပ္ခြင့္ရ၏။ ျမင္းမိုရ္ ေတာင္ အလယ္ဗဟိုထားျပီး ေနလတံဆိပ္ ေဘးက ရံေသာတံဆိပ္ စသည္တို႔ျဖင့္ ခ်ီးေျမွာက္စားခံရသည္။

ဦးေအာင္ျမတ္ အသက္ (၂၁) ႏွစ္တြင္ စကားေစာ္ဘြားၾကီး ၏သမီး မွန္နန္းအပ်ိဳေတာ္ ေစာၾကည္ႏွင့္ လက္ဆက္ ခဲ့သည္။

ပါေတာ္မူခ်ိန္

၁၂၄၇ ခု ၊သီေပါမင္း ပါေတာ္မူေသာ္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြား ဦးေအာင္ျမတ္သည္ ေနျပည္ေတာ္ သို႔ အေထာက္ေတာ္မ်ားေစလႊတ္၍ သတင္းမွန္ကိုရယူေစသည္။ ေနျပည္ေတာ္မွ အေထာက္ေတာ္မ်ား ျပန္ လည္ေရာက္ရွိလာ၍ သီေပါမင္း ပါေတာ္မူေၾကာင္ ၾကားသိရေသာအခါ အဂၤလိပ္ကို ျပန္လည္တိုက္ခိုက္ရန္ လူသူလက္နက္ စုေဆာင္း၏ ။ သို႔ေသာ္ ကင္း၀န္မင္းၾကီးထံမွ အဂၤလိပ္ကို ျပန္လည္ တိုက္ခိုက္ျခင္းမျပဳ ရန္ ေအာက္ပါအတိုင္းစာေရးသား၍ အေၾကာင္းၾကားခဲဲဲ့သည္။

၀န္းသိုေစာ္ဘြားၾကီးဦးေအာင္ျမတ္

ယခုအခါ ေနျပည္ေတာ္၌ အဂၤလိပ္မင္း၏ အမိန္႔ကို ခံယူ အုပ္ခ်ဳပ္လ်က္ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေစာ္ဘြား မ်ားမွာ အဂၤလိပ္မင္း လက္ေအာက္သို႔ ၀င္ေရာက္ခိုလွံုရာတြင္ ယခင္ အပိုင္စားျပဳခဲ့ေသာ နယ္ေျမမ်ားႏွင့္ ရာ ထူး မပ်က္၊ဘြဲ႕မပ်က္ ဆက္ခံျမဲ ဆက္ခံေစသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာေစာ္ဘြားမ်ားမွာ လက္နက္စြဲကိုင္၍ အဂၤလိပ္ မင္း၏ သစၥာကို မခံလိုဟုဆိုလ်က္ သီးျခားေနျပီးလွ်င္ ေတာ္လွန္ေနၾကသည္။ ယခုအေရးေတာ္ပံုတြင္ ၀န္း သိုေစာ္ဘြားဦးေအာင္ျမတ္မွာ ကၽြႏ္ု၏တျပည့္ရင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ မင္းမ်ားအား ရန္မျပဳဘဲ ျငိမ္ သက္စြာပင္ ေနလိုသည္။ ယခင္က လုပ္ကိုင္ျမဲျဖစ္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကိုပင္ ဆက္လုပ္ကိုင္၍ ေစာ္ဘြားအ ျဖစ္ႏွင့္ပင္အုပ္ခ်ဳပ္ပါ။

ကင္း၀န္မင္းၾကီး သို႔စာေရးျပီး အေၾကာင္းၾကားေသာ္လည္း ဦးေအာင္ျမတ္ သည္ အဂၤလိပ္ အလံ ေတာ္ေအာက္သို႔ မ၀င္ေနဘဲ ေနခဲ့သည္။ ဒုတိယမၸိ ကင္း၀န္မင္းၾကီးက ၀န္းသိုေစာ္ဘြား ဦးေအာင္ျမတ္အား မႏၱေလးေနျပည္ ေတာ္သို႔ ေခၚေသာ္လည္း တစ္ပါးကၽြန္မလုပ္ လိုျပီျဖစ္ ၍ ေနျပည္ေတာ္သို႔ မလာလိုေတာ့ေၾကာင္း၊သီေပါအ ရွင္သခင္ကို ဖမ္းဆီးသြားေသာ အဂၤလိပ္ကိုယ္ စားလွယ္တို႔အားလည္း အရိုအေသမျပဳေတာ့ေၾကာင္းမ်ား အေၾကာင္းျပန္လိုက္သည္။

သို႔သျဖင့္ ဖခင္ မိုးေကာင္းျမိဳ႕၀န္ ဦးေရႊသားႏွင့္ တိုင္ပင္၍ အခိုင္အမာျပဳကာ အဂၤလိပ္တို႔ကို ေတာ္လွန္ ရန္စီစဥ္သည္။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ အဂၤလိပ္ အစိုးရက ကင္း၀န္မင္းၾကီးကို ၀န္းသိုျမိဳ႕သို႔ ေစလႊတ္၍ ဦးေအာင္ ျမတ္အားအဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႔၀င္ေရာက္ရန္ တိုက္တြန္းေစခဲ့ေသာ္လည္း ထိုအခ်ိန္တြင္ ဦးေအာင္ျမတ္ သည္ မိုးေကာင္းျမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေန၍ ကင္း၀န္မင္းၾကီးမွာ ၎ႏွင့္မေတြ႕ဘဲ မႏၱေလး သို႔ ျပန္ခဲ့ရသည္။

မွန္ကင္းေတာင္တိုက္ပြဲႏွင့္ေကာလင္းတိုက္ပြဲမ်ား

ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၉၁ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား ၀န္းသိုျမိဳ႕သို႔ ခ်ီတက္တာရာ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားသည္ မွန္ကင္းေတာင္မွ ခုခံတိုက္ခိုက္သည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား အေရးရွံဳးနိမ့္၍ ဆုပ္ခြာေပးရသည္။ ၀န္းသိုတပ္မ်ားက ဆုပ္ခြာသြားေသာ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားကို ထက္ၾကပ္မကြာ လိုက္လံတိုက္ ခိုက္ရာ ေကာလင္း ဘက္တြင္ အဂၤလိပ္တို႔က ရြာမဘက္မွ အျပင္းအထန္ခုခံၾကသည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ အဂၤလိပ္စစ္ဗိုလ္တစ္ေယာက္ႏွင့္ တပ္သားသံုးဦး က်ဆံုးကာ အဂၤလိပ္တို႔ ေကာလင္းအထိ ဆုတ္ခြာရသည္။

ဦးေအာင္ျမတ္သည္ ေကာလင္းရြာမကို မီးရွိဳ႕ဖ်က္ဆီး၍ ေက်ာက္ျပင္သာရြာမ၊ စစ္ပုလိပ္ကင္းစခန္း၊ ကၽြန္းကုန္း၊ ဆင္ကုန္းႏွင့္ ဥကၠံရြာမ ပုလိပ္ဂါတ္တဲမ်ားကို မီးရွိဴ႕ဖ်က္ဆီးလိုက္သည္။ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ကသာမွ ဗိုလ္နစ္(စ္) ဗက္(Nisbet) ဦးေဆာင္ေသာ အမွတ္ ၂၀ ေျခလ်င္တပ္ရင္း ႏွင့္ ေရႊဘိုမွ ဗိုလ္ၾကီးေကရီ (Keary) တို႔ဦးေဆာင္ေသာ ျမင္းစီးတပ္ဖြဲ႔မ်ား ေကာလင္းသို႔အဂၤလိပ္တပ္ကူအျဖစ္ ေရာက္ရွိ လာသည္။

ဒုတိယေကာလင္းတိုက္ပြဲ

၀န္းသိုေစာ္ဘြားဦးေအာင္ျမတ္ႏွင့္ ဖခင္ဦးေရႊသားတို႔သည္ လက္နက္လူအင္အား ပိုမိုစုေဆာင္း ၍အဂၤလိပ္တို႔ကို တိုက္ခိုက္ရန္ စီစဥ္ျပန္သည္။ ေတာ္လွန္ေရးအင္အား တစ္ေထာင္ခန္႔ ရွိ ၍ တူမီးေသနတ္ ငါးရာခန္႔ ပါ၀င္ၿပီး က်န္တပ္သားမ်ားမွာ ေလး၊ ျမွား၊၀ါး၊လွံ၊ဒူးေလး လက္နက္မ်ားကို ကုိင္ေဆာင္ နိုင္ၾက၏။

နယ္ခ်ဲ႕တပ္မ်ား ခ်ီတက္လာေသာအခါ ဦးေအာင္ျမတ္၏ တပ္မ်ားသည္ ေကာလင္းဘက္သို႔လည္းေကာင္း ၊ဦးေရႊသား၏ တပ္မ်ားသည္ ခန္းေပါက္မွ ေကာလင္းသို႔လည္းေကာင္း ခ်ီတက္လာရာ ထုိအခ်ိန္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕တပ္မ်ား ေကာလင္းသို႔ေရာက္ရွိကာ အခိုင္အမာ တပ္စြဲျပီးျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၀န္းသိုတပ္မ်ားက ၿမိဳ႕ျပင္မွ ၀န္းရံၿပီး အဂၤလိပ္တပ္မ်ားကို ေျခာက္လွန္႔ကာ ၿမိဳ႕ျပင္သို႔မွ်ားေခၚသည္။ သို႔ေသာ္ ၀န္းသိုတပ္မ်ား၏ တိုက္ရည္ခိုက္ရည္ကို သိရွိၿပီးျဖစ္ေသာ နယ္ခ်ဲ႕တပ္မ်ားသည္ ၿမိဳ႕တြင္းမွသာ ေန၍ အေျခေနကို အကဲခတ္ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္ ။

၀န္းသိုတပ္မ်ားသည္ ဘုရားေတာင္ကုန္းေပၚမွ ေနရာယူ၍ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားႏွင့္ စတင္တိုက္ခိုက္သည္။ တစ္ေန႔လံုး တိုက္ပြဲျဖစ္ပြား၏ ညဘက္တြင္ လက္တစ္ကမ္းတိုက္ပြဲမ်ား ဆင္ႏြဲရေသးသည္။ ေနာက္ဆံုး အင္အားခ်င္း မမွ်တသျဖင့္ ၀န္းသို တပ္မ်ားဆုပ္ခြာခဲ့ရသည္။ အဂၤလိပ္တို႔ဘက္မွလည္း အထိခိုက္အ မ်ားျပားရွိသည္ ။ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ၾကီးေကဗီ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အဂၤလိပ္တပ္သည္ ဆုတ္ခြာသြားေ သာ ၀န္းသိုတပ္မ်ားေႏွာက္သို႔ လိုက္လံတိုက္ခိုက္ျပန္ရာ ျပင္းထန္ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားဆက္ လက္ျဖစ္ပြား သည္ ။၀န္းသိုတပ္မ်ားစုေ၀းရာ ေပကုန္းရြာတြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္၍ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားက ရြာကို မီးရွိဳ႕ဖ်က္ ဆီးလိုက္သည္။

က်ိဳင္းခြင္တိုက္ပြဲ

ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၁) ရက္ေန႔တြင္ ေရႊဘိုမွ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားႏွင့္ ထီီးခ်ိဳင့္မွ ဗိုလ္ၾကီးကပ္(စ)တင့္ (Custance) ဦးေဆာင္ေသာ ေျချမန္တပ္ရင္းသည္ ေကာလင္းသို႔ထပ္မံေရာက္ရွိလာသည္။ ထို႔ေနာက္ ရွိရင္းစြဲအဂၤလိပ္တပ္မ်ားႏွင့္ပူးေပါင္းကာ၀န္းသိုတပ္မ်ားကိုလိုက္လံတိုက္ခိုက္ျပန္ရာ ေက်ာက္ၾကမ္းေတာင္အနီး စႏၵေရာ္ကုန္း၌ တပ္စခန္းခ်ၾက၏။

က်ိဳင္းခြင္ေတာင္ကုန္းကို ရစ္ပတ္စီးေနေသာ ေဒါင္းျမဴးေခ်ာင္းကို ၀န္းသိုတပ္မ်ားက စိုးမိုးေနသျဖင့္ စစ္ေရးအရ အခ်က္အခ်ာက်ေသာ ေနရာျဖစ္၏။ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားက ေဒါင္းျမဴးေခ်ာင္းကို ျဖတ္မကူးရဲ ၊ အေ၀းမွ အေျမာက္စိန္ေျပာင္းတို႔ျဖင့္ ပစ္ခတ္ေသာ္လည္း ၀န္းသိုတပ္မ်ားကိုမွု ထိခိုက္မွုမရွိခဲ့ေပ။

ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ၾကီးေဒဗီး(Davies) ဦးေဆာင္ေသာ တပ္ရင္းႏွင့္အဂၤလိပ္စစ္တပ္ ၊ ပုလိပ္တပ္ မ်ား၊ ေဒါင္းျမဴးေခ်ာင္းကိုကူးရန္ ၾကိဳးစားသည္။ ၀န္းသိုတပ္မ်ားက အားသြန္ပစ္ခတ္သျဖင့္ အဂၤလိပ္တို႔အေသေပ်ာက္မ်ားခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ နယ္ခ်ဲ႕မ်ား ေခ်ာင္းကို ပင္ပန္းၾကီးစြာ ကူး၍ က်ိဳင္းခြင္ေတာင္ကုန္း ေတာင္ဘက္မွ ေနရာယူတိုက္ခိုကိျပန္သည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္ၾကီး ေဒဗီးႏွင့္ ကပ္(စ္)တင့္(စ္)တို႔ဦးေဆာင္ေသာတပ္မ်ား ေခ်ာင္းအေရွ႕ဘက္ကမ္းရွိ ၀န္းသိုတပ္မ်ားဆုတ္ မည္ထင္ သည့္ ေနရာမွ ေစာင့္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားသည္ ၎ႏွင့္အသြင္ျပင္တူေသာ စိန္ကေတာင္ သူႀကီး ဦးခိုင္အားမိမိကဲ့သို႔၀တ္ဆင္ေစၿပီး တပ္သားအခ်ိဳ႕ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေစကာ တိုက္ခိုက္ေစ သည္။ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားမွာမူ ၀န္းသိုတပ္ကို စုစည္း၍ ေတာင္ကုန္းတစ္ဖက္မွ အဂၤလိပ္တပ္ မ်ားကို ေဖာက္၍ ထြက္သားခဲ့၏။

အဂၤလိပ္တပ္မ်ားက က်ိဳင္းခြင္ရြာမွ လူအခ်ိဳ႕ကို ဖမ္းကာ ေတာင္ေပၚသို႕ အလြယ္တကူ တက္ႏုိင္ မည့္လမ္းကို ျပခုိင္း၏။ သို႕ေသာ္ ရြာသားမ်ားမွာ ေတာ္လွန္ေရးတပ္သားမ်ားအေပၚ သစၥာ မေဖာက္ပဲ ခက္ခဲေသာ လမ္းကိုသာ ျပခဲ့သည္။ ထုိလမ္းသည္ အခ်ိန္ၾကာ အတက္ခက္သျဖင့္ အဂၤလိက္တို႕ အထိ အခိုက္မ်ား၏။ တုိက္ပြဲျဖစ္၍ အဂၤလိပ္တို႕ ေတာင္ေပၚကို သိမ္းပိုက္ႏုိင္ေသာအခါ ၀န္းသိုတပ္မ်ား ဆုတ္ခြာရသည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ နယ္ခ်ဲ႕ဘက္မွ တပ္သားသံုးေယာက္က်ၿပီး (၁၅) ေယာက္ ဒဏ္ရာရကာ ၀န္းသိုဘက္မွ လူ(၅၀) ခန္႕ က်ဆံုးသည္ဟု အဂၤလိပ္တို႕က ေဖာ္ျပသည္။ ယင္းတုိက္ပြဲတြင္ ၀န္းသိုေစာ္ ဘြားႀကီး၏ ေသြးေသာက္တပ္ဗိုလ္ ဗိုလ္တြတ္ႀကီး က်ဆံုးသည္။

မိုးနန္းႏွင့္ အျခားတုိက္ပြဲမ်ား

၄င္းေန႕တြင္ ေရဦးမွ ဗိုလ္ႀကီး ဟပ္ခ်င္ဆြန္ (Hutchinson) အဂၤလိပ္ပုလိပ္စစ္တပ္ႏွင့္ ဥကၠံအနီး မိုးနန္းေက်ာင္းတြင္ တပ္စြဲေနသည့္ ၀န္းသိုတပ္မ်ားတုိက္ပြဲျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြားျပန္သည္။ ျမန္မာဘက္မွ (၂၇)ေယာက္က်ဆံုးၿပီး အဂၤလိပ္တပ္ဘက္မွ ဗိုလ္ႀကီး ဟပ္ခ်င္ဆြန္၊ တပ္သား (၁)ေယာက္က်၊ (၇)ေယာက္ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရး တပ္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္တို႕ႏွင့္ ၀န္းသို၊ ေကာလင္း၊ မိုးေကာင္း၊ ပင္လည္ဘူး၊ မိုးညွင္း စသည့္ ေနရာမ်ားအျပင္ မဲဇာေခ်ာင္းအနီးရွိ မန္ေလာင္၊ မန္စီ ေဒသမ်ား တြင္လည္း အျပင္းအထန္ တုိက္ပြဲ အႀကိမ္ႀကိမ္ဆင္ႏြဲခဲ့ရသည္။

တရုတ္သို႕ ခုိ၀င္ျခင္း

ဦးေရႊသားမွာ ေတာ္လွန္ေရးစိတ္ဓါတ္သာျပင္းထန္ၿပီး ကိုယ္မပါႏုိင္ေတာ့သျဖင့္ သားျဖစ္သူ ဦးေအာင္ျမတ္ကို တရုတ္ျပည္သို႕ ခိုလံုရန္ေျပာၿပီး ယူနန္စန္းတာၿမိဳ႕၌ သြားေရာက္ေနထုိင္ေလသည္။ ထိုၿမိဳ႕တြင္ ၁၂၇၈ ခု၌ အဖ ဦးေရႊသားကြယ္လြန္သည္။ ယင္းသို႕လွ်င္ တရုတ္ျပည္တြင္း မုိင္းလားၿမိဳ႕၌ (၁၉) ႏွစ္ စန္းတာၿမိဳ႕တြင္ (၁၃) ႏွစ္ ေပါင္း (၃၂) ႏွစ္ေနၿပီးလွ်င္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီးသည္ ဦးရီးေတာ္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး ဆာေစာေမာင္၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ျဖင့္ ၁၂၈၅ခုႏွစ္တြင္ မဟာေဒ၀ီႏွင့္ သားသမီးမ်ားပါ ဗန္းေမာ္မွ တဆင့္ ျမန္မာျပည္သို႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၉၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၅)ရက္ေန႕တြင္ ၀န္းသိုၿမိဳ႕ကို ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ား ၀င္ေရာက္သိမ္း ပိုက္စဥ္က ျမန္မာအခ်ိဳ႕ အဂၤလိပ္ထံ ၀င္ေရာက္အညံ႕ ခံၾကသည္။ ေစာ္ ဘြားဦးေအာင္ျမတ္ႏွင့္ ဖခင္ဦးေရႊ သားတို႕ကို သတင္းေပးႏိုင္သူအတြက္ ဆုေႏြ (၅၀၀၀) က်ပ္ထုတ္ ခဲ့ေသးသည္။ မည္သုိ႕ပင္ျဖစ္ေစ တရုတ္ျပည္ မွ ျမန္မာျပည္ သို႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာေသာ အခါ၌ ေဆြမ်ိဳး ညာတိမ်ားႏွင့္ ၀န္းသိုေစာ္ ဘြားႀကီး သည္ ေအးေအးခ်မ္း ခ်မ္းပင္ေနထုိင္ကာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈမ်ား ကိုသာ ျပဳေနေတာ့သည္။

ဘ၀နိဂံုး

ဤသို႕လွ်င္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီးသည္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ကို ေဟာ္နန္း၌ ေနထိုင္ကာ ဥပုဒ္သ တင္း ေဆာက္ တည္လွ်က္ ေနရာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လႊတ္လပ္ေရးရေသာ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအစိုးရက ၀န္းသိုေစာ္ ဘြားႀကီး အား လစဥ္ေငြ (၅၀၀) က်ပ္ေထာက္ပံ့ခဲ့သည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ ေဖာ္ေဖာ္၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႕တြင္ ၀န္းသိုနယ္သူ နယ္သားမ်ားကိုယ္စား အေရွ႕ပိုင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ အရာရွိႀကီးမ်ားက ေငြ(၅၀၀) က်ပ္ျဖင့္ ဂါရ၀ျပဳခဲ့သည္။ အသက္ (၁၀၅) ႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရးအာဇာနည္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး သည္ ေတာင္ႀကီး ၿမိဳ႕ ေဟာ္နန္းရပ္ ေနအိမ္၌ ေသြး၀မ္းသြားေသာ ေ၀ဒနာျဖင့္ ဇန္န၀ါရီလ (၅) ရက္ေန႕ မြန္းလြဲ (၂)နာရီ ခန္႕အခ်ိန္တြင္ ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္သည္။ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး အနိစၥေရာက္သြား သည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အနိစၥေရာက္ပံု စ်ာပနကိစၥၿပီးသည္အထိ ေဆာင္ရြက္ပံုမ်ားကို ေနာင္ အခုိင္ အမာျဖစ္ေစေသာငွာ လုပ္သားျပည္သူ႕ေန႕စဥ္မွ သတင္းအတိအ က်ကို ေကာက္ႏႈတ္ထည့္ သြင္းေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။

ေတာ္လွန္ေရးအာဇာနည္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြြားေတာင္ႀကီးေနအိမ္၌ အနိစၥေရာက္သြားျခင္း

ေတာင္ႀကီး ဇန္န၀ါရီ - ၅ (ဖုန္း)။ ။ ဇန္န၀ါရီ (၄)ရက္ လြတ္လပ္ေရးေန႕က ၀န္းသိုနယ္သူနယ္သားမ်ားကိုယ္စား အေရွ႕ပိုင္းတုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ အရာရွိႀကီးမ်ား ေငြ(၅၀၀) က်ပ္ျဖင့္ ဂါရ၀ ျပဳခဲ့ၾကသည့္ အသက္ (၁၀၅) ႏွစ္ရွိ ေတာ္လွန္ေရးအာဇာနည္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္ သည္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ေဟာ္နန္းေနအိမ္၌ ေသြး၀မ္းသြားေသာ ေ၀ဒနာျဖင့္ ယေန႕မြန္းလြဲ (၂) နာရီခြဲအခ်ိန္ တြင္ ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္သြားၿပီဟု သတင္းရရွိ၏။

ေစာ္ဘြားႀကီး၏ စ်ာပနသို႕ ရွမ္းႏွင့္ ကယားျပည္နယ္ လ.အ.က အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္မွဴး ဘေမာင္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ဦးစီးအဖြဲ႕ဥကၠဌ ဦးထြန္းေအးႏွင့္ ဇနီးတုိ႕ လာေရာက္၍ ဂါရ၀ျပဳၾကၿပီး ဦးထြန္းေအးက စ်ာပနအတြက္ ေငြက်ပ္ (၅၀) လွဴဒါန္းသြား၏။ ေစာ္ဘြားႀကီးအား မည္သည့္ ဓေလ့ထံုးစံျဖင့္ သၿဂၤိဳဟ္ ရမည္ကို ဗိုလ္မွဴးဘေမာင္ ဦးထြန္းေအးႏွင့္ ေစာ္ဘြားႀကီး၏သား ဦးခြန္ဆက္တုိ႕ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းေန သည့္ ျပင္ စ်ာပနေကာ္မတီကို ဇန္န၀ါရီလ (၆)ရက္ေန႕တြင္ ဖြဲ႕စည္းမည္ဟု သိရွိရ၏။

ေစာ္ဘြားႀကီး ကြယ္လြန္ေၾကာင္းကို ဗန္းေမာ္ရွိ ေစာ္ဘြားႀကီး၏ သား(၂)ဦးထံအေၾကာင္းၾကား ခဲ့သည့္အျပင္ အစိုးရထံသို႕လည္း လ.အ.က အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္မွဴး ဘေမာင္က အစီရင္ခံလုိက္ၿပီဟု စံုစမ္းသိရွိရ၏။

လုပ္သားျပည္သူ႕ေန႕စဥ္ (၆.၁.၆၅)

ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ဥကၠဌထံမွ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားအတြက္ ေထာက္ပံ့ေငြ၊ ေစာ္ဘြားႀကီး၏ သားလက္ သို႕ ေပးအပ္ပြဲ က်င္းပ၏။

ရန္ကုန္ ဇန္န၀ါရီ (၁၀)။ ။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ကြယ္လြန္သြားေသာ ေတာ္လွန္ေရးအာဇာနည္ ပုဂိၢဳလ္ႀကီးျဖစ္သည့္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္၏ စ်ာပန ကိစၥအတြက္ ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီ ဥကၠဌ ေထာက္ပ႔ံကူညီလုိက္သည့္ ေငြက်ပ္ (၅၀၀၀) က်ပ္ကို ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္၏ စ်ာပန မ႑ပ္၌ ေပးအပ္လုိက္၏။

အတၳဳပၸတၱိ

အဆိုပါအခမ္းအနားတြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ျမဴနီစီပယ္မွ ဦးခ်စ္ေဆြက အခမ္းအနား မွဴးျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ ၿပီး ေရွးဦးစြာ ကြယ္လြန္သြားေသာ ေတာ္လွန္ေရး အာဇာနည္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္၏ အတၳဳပၸတၱိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို ပရိတ္သပ္အား ရွင္းလင္းေျပာၾကားသြား၏။

ဦးခြန္ဆက္လက္သို႕

၄င္းေနာက္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္၏ စ်ာပန ကိစၥအတြက္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဥကၠဌ ကူညီေထာက္ပံ့လုိက္ေသာ ေငြ (၅၀၀၀) က်ပ္ကို အေရွ႕ပုိင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ စစ္ဦးစီး (ပထမတန္း ) ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး တင္ညႊန္႕က ကြယ္လြန္သူ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္၏ သား ဦးခြန္ဆက္ လက္သို႕ ေပးအပ္လုိပ္၏။

ဥကၠဌႀကီးအား ေက်းဇူးတင္

ဦးခြန္ဆက္ကလည္း ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒မွ မိမိဖခင္ျဖစ္သူ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားၾကီး ဦးေအာင္ျမတ္၏ ဈာပနအတြက္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္၏ ဈာပနအတြက္ ကူညီေထာက္ပံံ့ လိုက္ေ သာ ေငြက်ပ္ ငါးေထာင္ ကိုလက္ခံရရွိ၍ မိမိႏွင့္ တကြ ေဆြမ်ိုဳးဥာတကာအားလံုး ကိုယ္စား ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီ ဥကၠ႒ အား ေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္းျဖင့္ေျပာၾကားသြား၏။

တက္ေရာက္သူမ်ား

၎အခမ္းအနားသို႔ ရွမး္ျပည္နယ္ ဦးစီးအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ဦးထြန္းေအး၊ရွမ္းျပည္နယ္ ဦးစီးအဖြဲ႔၀င္ ဦးေက်ာ္ေဇာ၊ရွမ္းျပည္နယ္ ဦးစီးအဖြဲ႔ ရံုးအတြင္း၀န္ ဦးပါေအာင္ႏွင့္ လက္ေထာက္ အတြင္း၀န္မ်ား ၊ အရွ႕ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ စစ္ဦးစီး(ကထမတန္း) ဒုဗိုလ္မူးႀကီး တင္ညြန္႔ ၊ရွမ္းႏွင့္ကယားျပည္ နယ္လံုျခံဳ ေရးႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီးဘေမာင္၊ ေတာင္ႀကီးခရိုင္ လံုျခံဳေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ဗိုလ္မွဴးေစာလြင္ ၊ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း တိုင္းမင္းႀကီး ဦးေဇာ္ဆိုင္းတို႔ႏွင့္ တကြ အထူးဖိတ္ၾကားထားေသာ ပရိတ္သတ္မ်ားအျပင္ ဈာပနျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေကာ္မတီအဖြဲ႔၀င္ မ်ားတက္ေရာက္ၾက၏။

၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး ဈာပန၊ လူထုပရိတ္သတ္ (၅)ေသာင္း ခန္႔ လိုက္ပို႔ၾကျခင္း

ရန္ကုန္ ဇန္န၀ါရီ ၁၁ ။ ။ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႕တြင္ ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္ေသာ အာဇာနည္ ၀န္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္အား ရည္စူး၍ သံဃာေတာ္အရွင္သူ (၁၀၅) ပါးတို႔အား သက္ေစ့ ဆြမ္းကပ္လွဴဒါန္းေသာ အခမ္းအနားကို ယေန႔ နံနက္ (၇) နာရီခြဲအခ်ိန္ ေတာင္ၾကီးၿမိဳ႕၊ ၿမိဳ႕လယ္ ဓမၼာရံု ၌ ရွမ္းျပည္နယ္ ဦးစီးအဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးထြန္းေအး ၊ ဦးစီးအဖြဲ႕၀င္ ဦးေက်ာ္ေဇာ၊ စစ္ဘက္ နယ္ဘက္အရာရွိ မ်ား ဈာပနျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီ၀င္ မ်ားႏွင့္ ေစာ္ဘြားႀကီး၏ ေဆြမ်ိဳးဥာတိမ်ား စံုလင္စြာျဖင့္ စည္ကားတိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပၿပီး ေရစက္ခ် အမွ် ေ၀ႀကသည္။

မြန္းလြဲ တစ္နာရီ ခြဲအခ်ိန္၌ ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္၏ ရုပ္အေလာင္းကို ဈာပနမ ေန၍ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ရပ္ေတာ္ မူဘုရားကုန္း ေျမာက္ဘက္ရွိ စီစဥ္ေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ထားေသာ သုႆာန္သို႔ ေရွးထံုးအစဥ္အလာအတိုင္း ဂူသြင္း သၿဂိဳဟ္၏။

ေစာ္ဘြားႀကီး၏ အသုဘသို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ဦးစီး ဥကၠ႒ ဦးထြန္းေအးႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္မ်ား၊ အေရွ႔ပိုင္းတိုင္းစစ္ ဌာနခ်ဳပ္ စစ္ဦးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး တင့္ေဆြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေသာ စစ္ဘက္ အရာရွိ ႀကီးမ်ား ၊လမ္းစဥ္ပါတီတိုင္းခြဲ (၈) မွ အတြင္းေရးမွဴ း ႏွင့္ အရံပါတီ၀င္မ်ား၊ အစိုးရ ဌာန အသီးသီးမွ မွုထမ္းရာ ထမ္းမ်ားႏွင့္ လုပ္သားျပည္သူမ်ား စုစုေပါင္း ငါးေသာင္းခန္႔ လိုက္ပါပို႔ေဆာင္ၾက၏။

ကိုလိုနီေခတ္ဦး ေတာ္လွန္ေရးသမုိင္း၀င္ အာဇာနည္မ်ား

တကၠသိုလ္ ေအးသန္႕ (ဒုတိယအႀကိမ္) မွ ကူးယူေဖာ္ျပထားပါသည္။

Zinmar Oo

Phasellus facilisis convallis metus, ut imperdiet augue auctor nec. Duis at velit id augue lobortis porta. Sed varius, enim accumsan aliquam tincidunt, tortor urna vulputate quam, eget finibus urna est in augue.

5 comments:

UnknownAugust 1, 2016 at 10:22 AM
Thank You ေနာင္လာေနာက္သားေတသိသင့္ပါတယ္
က်ေတာ္တို႔ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတက သမို္င္းေတ မသိၾကေတာ့ဘူးဗ် သမိုင္းမသိေတာ့ အတာေပါ့ဗ်ာ တန္ဖိုးထား အေလးထားရေကာင္းမွန္းလည္းမသိဖူး
ေက်းဇူးအထူးပါဗ်ာ :):):):)
ReplyDelete
Replies